Opracowanie: Bożena Ciseł

Jedną z pierwszych placówek o znaczeniu publicznym, jakie powstały w Wandalinie, była szkoła podstawowa. Dzięki pełnej zapału i ofiarnej pracy nauczycieli odgrywa ona do dziś bardzo ważną rolę w życiu wsi.
Przed odzyskaniem niepodległości w Wandalinie nie było szkoły. Ci, którzy umieli czytać, sami uczyli swoje dzieci tej „sztuki”. Pierwszym nauczycielem, który potajemnie przed władzami carskimi uczył dzieci języka polskiego był pan Drewniowski. Wieś żywiła go i opłacała składki na pensję dla niego. Lekcje odbywały się w prywatnym mieszkaniu u Antoniego Bojarskiego.
W 1918 r. Wandalin otrzymał zorganizowaną szkołę. Była to jednoklasowa szkoła powszechna, w której uczyli kolejno nauczyciele: Maria Dudzianka, Maria Brodowicz i Kamińska. Nauka odbywała się w izbie wynajętej u Józefa Pietronia. Wtedy to właśnie wprowadzono obowiązek uczęszczania dzieci do szkoły i płacenia podatku na szkołę. Ze względu na trwającą wówczas, ogromną dewaluację pieniędzy  ludność dopomagała nauczycielom materialnie.
W 1923/24 r. Szkoła w Wandalinie przemieniona została z jednoklasowej w dwuklasową – obejmującą cztery lata nauki.
Funkcję kierownika pełnił wówczas Stefan Zychowicz, a drugim nauczycielem był Teodor Chmielewski.
W roku szkolnym 1924/25 na miejsce S. Źychowicza przyszedł nowy kierownik – Wincenty Plata, a miejsce T. Chmielewskiego zajęła Wanda Łuszczewska. W 1926/27r. Znów nastąpiła zmiana. Kierownikiem szkoły został Jan Czekajski, a siłą pomocniczą – Jan Biłyk. Kierownik, J.Czekajski rozwinął wkrótce akcję wokół budowy szkoły.
Powołano komitet społeczny, którego zadaniem by ło zajęcie się tą sprawą. Za składkowe pieniądze zakupiono drzewo na budowę. Do realizacji planu jednak nie doszło, ponieważ wieś nie miała swojego placu. I niestety – zgromadzone na budowę drzewo zostało sprzedane.
W roku 1931 znów zmieniła się obsada szkoły. Kierownikiem został Władysław Dorosielski, a siłą pomocniczą jego żona Helena. Dużą zasługą małżeństwa Dobrosielskich było zorganizowanie biblioteki szkolnej.
W 1936r. Kierownictwo szkoły objął Józef Ortyl, a drugą nauczycielką była Helena Bujalska. W tym samym roku powołano komitet budowy szkoły, składającej się z 16 osób; Antoni Górski, Szczepan Zarzycki i Józef Ortyl weszli w skład komitetu wykonawczego.
W roku 1937 rozpoczęto budowę nowej szkoły, zlokalizowanej pośrodku wsi na placu wykupionym od Władysława Czapli. W dn. 24 listopada 1938 r. szkoła przeniosła się do nowego budynku.
10 września 1939 roku przez Wandalin przeszły wojska niemieckie. Jednak nauka w szkole w dalszym ciągu odbywała się. Kontynuowała ją nauczycielka, Helena Bujalska. Wkrótce jednak – zrządzeniem niemieckich władz okupacyjnych – odebrano podręczniki szkolne do języka polskiego, historii i geografii. Zabrano też biblioteką szkolną. Dzieci musiały się uczyć z gazetki „Ster”, wydawanej pod ścisłą kontrolą Niemców. Dużo dzieci nie przychodziło w ogóle do szkoły z powodu braku obuwia i odzieży. Nauka także nie odbywała się normalnie, zwłaszcza późną jesienią i w zimie – ponieważ nie było opału. Ponadto nauczyciele początkowo nie dostawali poborów, a od stycznia 1940 r. ustalono dla nich pobory w wysokości 180 zł. Miesięcznie, co równało się”2 kg słoniny.” W związku z tym wieś samorzutnie opodatkowała się na rzecz nauczycieli w postaci zebranych na poszczególnych gospodarzy żywności i pieniędzy. 2 września 1940 r. do szkoły wprowadził się oddział żandarmerii niemieckiej. Po wyzwoleniu Polski , w w 1945/46 roku szkolnym, do Wandalina przysłano nowy zespół pedagogiczny. Kierownikiem został Józef Styczyński, a wraz z nim uczyła jego żona – Leokadia. W tym samym roku przybył jeszcze jeden nauczyciel – Adam Boguszewski. Powiększono szkołę o klasę siódmą W następnym roku znów dokonano zmiany w obsadzie: kierownikiem został Stanisław Bazelan, a później przybyła jeszcze nauczycielka – Aleksandra Kalinowska. W 1947/48r. kierownictwo objął Stanisław Gawryszek, a oprócz niego nauczycielką była jego żona, Aleksandra. Z powodu braku płnej obsady prowadzono tylko 6 klas. Od 1950 roku zaczęła pracować nauczycielka, Marta Lankamer i wówczas wprowadzono naukę w zakresie 7 klas. W roku 1955 zatrudniono jeszcze „jedną pomoc” – Jadwigę Gieroń.
W roku 1966/67 przybyły jeszcze trzy nauczycielki: Stanisława Widz, Alfreda Janeczko i Barbara Wiśniewska. W związku z tym szkołę powiększono o klasę ósmą. Rok szkolny 1973/74 przynosi duże zmiany zarówno w gronie nauczycieli jak i organizacji szkoły. W charakterze nauczycielki zatrudniono panią Krystynę Dudek. Dyrektorem szkoły jest pani Aleksandra Gawryszek. Pozostałe nauczycielki to: Aleksandra Stefaniak, M.Lankamer, J.Gieroń i B.Wiśniewska. Grono składa się z 6 pań. Ten rok to ostatni rok ośmioklasowej szkoły w Wandalinie.
Uczniowie klas V-VIII w roku szkolnym 1974/75 będą dojeżdżać do Gminnej szkoły Zbiorczej w Kluczkowicach. Nauczycielki A.Stefaniak, B.Wiśniewska i K.Dudek zostają również przeniesione do Kluczkowic. W Wandalinie pozostaje szkoła czteroklasowa z paniami A.Gawryszek, M.Lankamer i J.Gieroń.
Rok szkolny 1977/78 przyniósł duże zmiany. Na zasłużoną emeryturę odchodzą pani Aleksandra Gawryszek i p.Jadwiga Gieroń. Za zasługi w pracy dydaktycznej oraz wychowawczej, a także z apracę społeczną w środowisku otrzymują „złote krzyże zasługi” Kierownikiem szkoły zostaje p. Marta Lankamer. Rok szkolny 1981/82 przynosi wiele zmian. Pierwsza z tych zmian jest zwiększenie stopnia organizacyjnego szkoły – klas I-III do I-VI wraz z oddziałem przedszkolnym. Po odejściu na emeryture pani M. Lankamer stanowisko kierownicze objęła p A.Stefaniak. Powiększyło się również grono pedagogiczne, w skład którego weszli: p. Barbara Łakota, Brnadetta Rodacka, Grażyna Szychowska, Marta Lankamer (uczyła na pół etatu) oraz p. Wiesław Rodacki. Rok szkolny 1982/83 znów przynosi zmiany w gronie nauczycielskim. Odchodzi p. Grażyna Szychowska, a zaczynają prace p. Jadwiga Kołasińska (później Maziarczyk) i Lidia Fiuk. Lekcje odbywają się na 2 zmiany, a ostatnie zajęcia kończą się o godzinie 16.00

Warunki pracy w starej rozpadającej się szkole są nadal trudne i nie zmieniają się. Zmienia się natomiast skład rady pedagogicznej. Odchodzą z Wandalina państwo Rodaccy, a na ich miejsce zatrudnieni są: p.Bożena Ciężczyk (później Piechota) oraz p. Grzegorz Czerwonka. Nowi nauczyciele otrzymują wychowawstwa w klasach najmłodszych – odziale przedszkolnym i klasie pierwszej. W roku szkolnym 1984/85 nastąpiła również zmiana na stanowisku kierownika szkoły. Ze względów zdrowotnych pani A. Stefaniak przestała pełnić tę funkcję, a zastąpiła ją pani Barbara Łakota. W roku szkolnym 1985/86 grono pedagogiczne powiększyło się o pana Dariusza Dąbrowskiego, który był wychowawcą kl. II. W szkole w Wandalinie pracował do listopada 1987 r. (odbycie zasadniczej służby wojskowej). W 1986/87 ponownie nastąpiły zmiany kadrowe w nasze szkole. Prace podjęli następujący nauczyciele: Dorota Więcław (później Stępień), żona p. Grzegorza Stepnia, który rozpoczął pracę w Wandalinie w roku 1988, Anna Kosik (obecnie n-l pracujący w nauczaniu zintegrowanym w Zespole Szkół w Kluczkowicach). Od listopada pracę podjęła koleżanka Barbara Gawryszek, która objęła wychowawstwo w klasie III
W roku szkolnym 1990/91 prace podjęła p. Teresa Lankamer. Mimo ustawicznych remontów, budynek szkolny nie spełnia zapewniających bezpieczeństwo uczniów i pracowników szkoły. Na zebraniach z rodzicami systematycznie poruszano sprawę dotyczącą budowy NOWEJ SZKOŁY.
W sierpniu przed rozpoczęciem roku szkolnego 1989/90 władze oświatowe i gminne decydują, iż dzieci nie mogą kontynuować nauki w starym budynku.
Uczniowie klasy V i VI od września uczyć się będą w sąsiedniej szkole w Kluczkowicach.
Razem z uczniami do pracy w szkole w Kluczkowicach odeszli nauczyciele: p. B. Łakota,  p. A. Kosik oraz  p.G.Stepień.
Ze względu na protest rodziców pozostałe dzieci (oddział 0, kl. I-IV), naukę zaczęły kontynuować w zaadoptowanym budynku przy kaplicy w Wandalinie. Funkcję kierownika punktu filialnego obejmuje p. Alfreda Stefaniak.
W roku szkolnym 1992/93 do pracy przychodzi kol. Anna Niewielska.

Pilna potrzeba budowy nowej szkoły w Wandalinie zrodziła się w roku 1990 Radnym Rady Miejskiej w Opolu Lubelskim na lata 1990/94 został wybrany mieszkaniec Wandalina – wieloletni nauczyciel Piotr Stochmal. Przez całą kadencję Rady czynił starania, aby doprowadzić do rozpoczęcia budowy nowej szkoły.
W dniu 12 XI 19990 roku został powołany Społeczny Komitet Budowy Szkoły w Wandalinie w składzie:
Piotr Stochmal – przewodniczący, Zbigniew Janoszczyk, Józef Górski, Kazimierz Smętek, Alfred Lankamer, Henryk Dudziak, Adam Lankamer, Lucjan Adaszewski, Kazimierz Górski, Jan Wójcicki, Henryk Ciseł, Czesław Kalinowski, Kazimierz skrzypek, Stanislaw Solis, Mieczysław Tarka, Bonifacy Zarzycki, Wiktor Solis, Lucjan Czapla, Stanisław Łakomy, Stanisław Pitroń, Roman Turczyn, Edward Padewski, Kazimierz Strzelecki, Stanisław Strzelecki.
Przewodniczący Komitetu Budowy Szkoły zebrał deklaracje od mieszkańców Wandalina, kto i jaką kwotę pieniędzy deklaruje na zakup cegły z przeznaczeniem na budowę nowej szkoły. Z zebranych pieniędzy zakupiona została cegła palona, która złożono na placu starej szkoły. Należ wspomnieć, iż członkowie kółka rolniczego (Czesław Kalinowski, Jan Wójcicki, Henryk Dudziak, Kazimierz Górski), poczynili bardzo duże starania, aby środki ze sprzedaży odzyskanego mienia po byłym kółku rolniczym przekazać na rzecz budowy nowej szkoły. Za swoje postępowanie najaktywniejsi obrońcy mienia po byłym kółku rolniczym zostali ukarani tygodniowym aresztem. Ich poświęcenie nie poszło na marne, środki ze sprzedaży zostały przeznaczone na budowę nowej szkoły i potrzeby wsi. Mimo starań radnego i Komitetu Budowy szkoły nie udało się przekonać ówczesnych władz MIASTA I GMINY w OPOLU LUBELSKIM o bezwzględnej konieczności budowy nowej szkoły.
Jesienią 1994 r. radnym rady Miejskiej w Opolu Lubelskim na lata 1994-98 został wybrany z obwodu „Wandalin” lekarz weterynarii Henryk Dudziak, który od początku swojej działalności w Radzie podjął zdecydowaną walkę o wprowadzenie do planów inwestycyjnych gminy budowę szkoły.
W dniu 9.01.1995 roku na zebraniu ogólnowiejskim w Wandalinie został powołany ponownie Społeczny Komitet Budowy Szkoły w nowym składzie, którego przewodniczącym został Henryk Dudziak.
Od tego czasu rozpoczął się „prawdziwy bój” o nową szkołę.
 

W DNIU 29 LIPCA 1997 ROKU ZOSTAŁA ROZPOCZĘTA BUDOWA NOWEJ SZKOŁY.

Starania o nową szkołę były w toku, a rok szkolny 1994/95 zaowocował zwiększeniem stopnia organizacji szkoły i rozpoczęciem nauki w budynku Ochotniczej Straży Pożarnej w Wandalinie. Do szkoły będą uczęszczały uczniowie klas I- VIII oraz odział przedszkolny. W budynku remizy wygospodarowano również pomieszczenia na bibliotekę. Jej księgozbiór tworzą książki biblioteki szkolnej i publicznej.
Funkcję pełni p.Anna Solis.
Dyrektorem zostaje pani mgr Anna Ciuba. Z nowym rokiem szkolnym pracę w Wandalinie podejmują: p. Alina Adamczyk (j. polski), p. Jolanta Wieczorek (matematyka-fizyka), kol. Dariusz Dąbrowski (biologia), kol. Grzegorz Stępień (technika, w-f).
Rok szkolny 1996/97 rozpoczął się szeregiem zmian. Prace podejmuje pani Dorota Porębska. We wrześniu pożegnaliśmy wspaniałego nauczyciela i wychowawcę panią Alfredę Stefaniak. Zmarła 9 września 1996r. Przeżyła 50 lat i ponad połowę poświęciła dzieciom i szkole.
W roku szkolnym 1997/98 ze szkoły odchodzi p.J.Wieczorek. Prace podejmuje nowy nauczyciel pan Mirosław Mendak (matematyka, fizyka)
W wyniku reformy oświaty, która rozpoczęła się w 1999r. nastąpiła zmiana w organizacji szkoły. Nauka w szkole podstawowej będzie trwała 6 lat. Następny etap to 3 letnie gimnazjum oraz 3 letnie liceum lub szkoła zawodowa. Wraz z ukończeniem przez uczniów 8 klasy szkoły podstawowej z pracy odchodzi emerytowana nauczycielka j.polskiego p.Alina Adamczyk. Również w matematyk Mirosław Mendak odchodzi ze szkoły i obejmuje stanowisko inspektora oświaty.
W roku 2002 pracę podejmuje nowy nauczyciel p. Bożena Ciseł.
Wraz z zakończeniem roku szkolnego 2003/2004 na emeryturę odchodzi pani mgr Anna Ciuba, wieloletni dyrektor naszej szkoły zaś funkcję dyrektora placówki obejmuje, wyłoniona w konkursie na stanowisko dyrektora, pani mgr Małgorzata Kozak.
W roku szkolnym 2013/2014 pani Małgorzata Kozak, po wygranym konkursie, objęła stanowisko dyrektora Zespołu Szkół Nr 1 w Opolu Lubelskim. Funkcję dyrektora organ prowadzący powierza panu Dariuszowi Dąbrowskiemu, nauczycielowi tutejszej szkoły.
Od 1 września 2019 roku funkcję dyrektora w naszej placówce, po wygranym konkursie, pełni pani Małgorzata Kozak.
 

Wróć na początek strony